มาทำความรู้จัก!! อุปกรณ์เก็บตัวอย่างสารเคมีในอากาศ Sampling bag และ Sorbent tube
การเก็บตัวอย่างสารเคมีในอากาศด้วย Sampling bag และ Sorbent tube เป็นวิธีที่นิยมใช้ในการวิเคราะห์ความเข้มข้นของสารเคมี โดยแต่ละวิธีมีข้อดีและข้อจำกัดเฉพาะเจาะจง ขึ้นอยู่กับชนิดของสารเคมีและสภาพแวดล้อมที่ต้องการเก็บตัวอย่าง ดังนี้:
Sampling Bag
Sampling bag คือถุงเก็บตัวอย่างที่ใช้สำหรับดักจับอากาศซึ่งมีสารเคมีปนเปื้อน เพื่อนำไปวิเคราะห์หาชนิดและปริมาณสารในภายหลัง ถุงนี้ทำจากวัสดุที่ทนทานต่อการปนเปื้อนและไม่ทำปฏิกิริยากับสารเคมี เช่น Tedlar หรือ PTFE การใช้งานถุงเก็บตัวอย่างนี้มีความหมายในแง่ของการเก็บสารเคมีที่มีการระเหยหรือสารที่มีลักษณะผสมผสานกันอยู่ในอากาศ ตัวอย่างเช่น การเก็บตัวอย่าง VOCs (สารอินทรีย์ระเหย) หรือก๊าซที่พบในอุตสาหกรรมหรือสิ่งแวดล้อม ถุงนี้สามารถเก็บอากาศได้ในปริมาณมาก ซึ่งมีประโยชน์ในสถานการณ์ที่ต้องการวิเคราะห์สารหลายชนิดในคราวเดียวกัน
ข้อดี:
- ใช้ในการเก็บตัวอย่างอากาศที่ประกอบไปด้วยสารเคมีหลายประเภท รวมถึงสารระเหย (Volatile Organic Compounds, VOCs)
- สามารถเก็บปริมาตรของอากาศได้มาก จึงเหมาะสำหรับการวิเคราะห์สารหลายประเภทในครั้งเดียว
- สะดวกในการขนย้ายและจัดเก็บตัวอย่าง
ข้อจำกัด:
- Sampling bag ต้องใช้วัสดุที่เหมาะสม เช่น Tedlar หรือ PTFE ซึ่งทนต่อการปนเปื้อนและการเสื่อมสภาพของตัวอย่าง
- ต้องระวังการเสื่อมสภาพของตัวอย่างหากเก็บไว้นานเกินไป
- ใช้สำหรับสารที่มีความเสถียรและไม่ทำปฏิกิริยาเมื่ออยู่ในถุง
ขั้นตอนการใช้งาน
- เชื่อมต่อ Sampling bag กับอุปกรณ์ดูดอากาศ (เช่น ปั๊มสุญญากาศ) เพื่อนำอากาศเข้าถุง
- หลังจากเก็บตัวอย่างแล้ว ปิดฝาแน่นเพื่อป้องกันการรั่วไหล
- ส่งตัวอย่างไปยังห้องปฏิบัติการเพื่อการวิเคราะห์ด้วยเครื่องมือ เช่น Gas Chromatography (GC) หรือ Mass Spectrometry (MS)
![Sorbent tube คือ](https://www.innovative-instrument.com/wp-content/uploads/2024/12/sorbent-tube.webp)
Sorbent Tube
Sorbent tube คือหลอดเก็บตัวอย่างที่บรรจุวัสดุดูดซับ ซึ่งออกแบบมาเพื่อดักจับสารเคมีเฉพาะที่ปนเปื้อนอยู่ในอากาศ วัสดุดูดซับภายในหลอดมักจะเป็น activated charcoal, silica gel หรือ Tenax โดยมีหน้าที่ดักจับโมเลกุลของสารเคมีจากอากาศที่ผ่านเข้าไปในหลอด การใช้งาน sorbent tube มีความหมายในการเก็บสารที่มีความเข้มข้นต่ำในอากาศ และมักใช้ในสถานการณ์ที่ต้องการการวิเคราะห์ที่แม่นยำสำหรับสารเคมีเฉพาะ เช่น เบนซีน ไตรคลอโรเอทิลีน หรือตัวทำละลายอินทรีย์อื่น ๆ
ข้อดี
- ออกแบบมาเพื่อดักจับสารเคมีเฉพาะเจาะจง โดยใช้วัสดุดูดซับ เช่น Activated Charcoal, Silica Gel หรือ Tenax
- เหมาะสำหรับการเก็บตัวอย่างสารเคมีที่มีความเข้มข้นต่ำในอากาศ หรือเมื่อต้องการการวิเคราะห์สารเฉพาะ
- มีความสามารถในการเก็บสารที่เสถียรกว่าการใช้ Sampling bag
ข้อจำกัด:
- ไม่สามารถเก็บตัวอย่างอากาศปริมาณมากได้ ต้องใช้ระยะเวลาในการดูดอากาศผ่านหลอด
- วัสดุดูดซับบางชนิดอาจไม่เหมาะกับสารบางประเภท ควรเลือกใช้ชนิดที่เหมาะสมกับสารเคมีที่ต้องการเก็บ
ขั้นตอนการใช้งาน:
- เชื่อมต่อ Sorbent tube กับปั๊มเก็บตัวอย่าง เพื่อติดตั้งดูดอากาศผ่านวัสดุดูดซับในหลอด
- ควบคุมปริมาณอากาศที่ไหลผ่านหลอดให้เหมาะสม โดยตั้งค่าอัตราการไหลให้สอดคล้องกับข้อกำหนด (ปกติ 0.01-0.2 ลิตรต่อนาที)
- หลังจากเก็บตัวอย่างเสร็จ นำหลอดไปเก็บในภาชนะป้องกันเพื่อส่งไปห้องปฏิบัติการสำหรับการวิเคราะห์
ข้อควรระวังในการเก็บตัวอย่างสารเคมี
- ตรวจสอบความสะอาดและความสมบูรณ์ของอุปกรณ์ก่อนใช้งาน เพื่อป้องกันการปนเปื้อน
-
ควบคุมอุณหภูมิและความชื้นในพื้นที่เก็บตัวอย่าง เนื่องจากอาจมีผลต่อผลการวิเคราะห์
-
ปฏิบัติตามขั้นตอนการขนส่งและจัดเก็บตัวอย่างตามมาตรฐานของห้องปฏิบัติการ
การเลือกใช้งาน Sampling bag หรือ Sorbent tube ขึ้นอยู่กับชนิดของสารเคมีที่ต้องการวิเคราะห์และข้อจำกัดของการใช้งานในสภาพแวดล้อมนั้น ๆ
สรุป
การใช้งาน Sampling bag และ Sorbent tube มีความหมายอย่างยิ่งในงานด้านการตรวจสอบคุณภาพอากาศในอุตสาหกรรมหรือการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับสารเคมีอันตราย รวมถึงการตรวจสอบความปลอดภัยของพนักงานและสิ่งแวดล้อม