ค่าดัชนีความร้อน (HEAT INDEX) คือ ค่าอุณหภูมิที่เรารู้สึกได้ โดยดูจากค่าความสัมพันธ์ของ อุณหภูมิ และความชื้นสัมพัทธ์ในอากาศ แล้วแปลงออกมาเป็นค่า อุณหภูมิที่เรารู้สึกได้
ค่าดัชนีความร้อน
อุณหภูมิของอากาศ กับ ความรู้สึกร้อน-เย็น ที่ผิวหนังสัมผัสได้ ไม่ใช่สิ่งเดียวกัน เนื่องจากร่างกายมนุษย์ มีความสามารถในการรับความร้อน และการระบายความร้อนออกจากร่างกายในเวลาเดียว เพื่อป้องกันการสะสมความร้อนของร่างกาย หากร่างการระบายความร้อนได้ยากเนื่องจากความชื้นในอากาศสูง จะทำให้ร่างกายสะสมความร้อน กลายเป็นค่าอุณหภูมิที่เรารู้สึกได้ หรือ ค่าดัชนีความร้อน (HEAT INDEX)
ระดับค่าความปลอดภัยของค่าดัชนีความร้อน
ตารางดัชนีความร้อน
ผลลัพธ์ของดัชนีความร้อนที่สูงสามารถมีผลต่อบุคคลและสิ่งแวดล้อมได้อย่างไรบ้าง
ความรู้สึกความสบาย (Thermal Comfort) : ค่าดัชนีความร้อนที่สูงที่เกิดขึ้น สามารถทำให้คนรู้สึกไม่สบายตัวมากขึ้น การรวมกันของอุณหภูมิสูงและความชื้นสามารถทำให้ร่างกายมีความยากลำบากในการระบายความร้อนผ่านการระเหยเป็นเหงื่อ
- โรคที่เกี่ยวกับความร้อน: การรับค่าดัชนีความร้อนที่สูงเป็นเวลานานๆ โดยเฉพาะในขณะที่กำลังทำกิจกรรมทางกาย สามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคที่เกี่ยวกับความร้อน เช่น heat exhaustion หรือ heatstroke
- ผลกระทบต่อกลุ่มที่เป็นกลุ่มเสี่ยง: บางกลุ่มคน เช่น ผู้สูงอายุ เด็กทารก และผู้ที่มีโรคประจำตัว ดัชนีความร้อนสูงสามารถทำให้กลุ่มนี้มีความเสี่ยงมากขึ้น
- ผลกระทบต่อการเกษตรและสิ่งแวดล้อม: ช่วงเวลาที่ตัวเลขดัชนีความร้อนสูงสามารถทำให้พืชเครียด ลดผลผลิต และมีผลต่อสภาพแวดล้อมและทรัพยากรน้ำ
- ความต้องการพลังงาน: ค่าดัชนีความร้อนที่สูงมักทำให้การใช้เครื่องปรับอากาศและระบบทำความเย็นเพิ่มขึ้น ทำให้ต้องใช้พลังงานมากขึ้น
สำหรับงานอุตสาหกรรม ที่ต้องมีการตรวจติดตามโรคจากการประกอบอาชีพ
การวัดความร้อนส่วนใหญ่จะเลือกใช้เป็นค่า WBGT เพื่อบริหารกิจกรรมในการทำงาน เป็นงานหนัก งานเบา งานปานกลาง เพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดอาการ และความเสี่ยงต่างๆ ที่จะส่งผลต่อชีวิตของพนักงาน
อย่างไรก็ตาม Heat Index ก็ถูกกำหนดตามมาตรฐาน OSHA เพื่อนำมาใช้ในการบริหารจัดการต่างๆ เช่น เฝ้าระวังระดับความร้อน การเลือกตำแหน่งจุดพักต่างๆ การแนะนำการเลือกเสื้อผ้าที่สวมใส่
ตัวอย่าง กลุ่มอุตสาหกรรมที่คนทำงานอาจเกิดการเจ็บป่วยจากความร้อนได้
ปัจจัยเสี่ยงจากการทำงานที่ทำให้เกิดอาการป่วยจากความร้อน ได้แก่ การออกกำลังกายอย่างหนัก สภาพแวดล้อมที่ร้อน การขาดการปรับตัวให้ชินกับสภาพแวดล้อม และการสวมเสื้อผ้าที่กักเก็บความร้อนในร่างกาย การสัมผัสความร้อนที่เป็นอันตรายอาจเกิดขึ้นภายในอาคารหรือกลางแจ้ง ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้หากอยู่ในพื้นที่เสี่ยง ไม่ใช่แค่เพียงในช่วงฤดูร้อนเท่านั้น
ตัวอย่าง กลุ่มอุตสาหกรรมบางประเภทที่คนทำงานอาจเกิดการเจ็บป่วยจากความร้อน ได้
- เกษตรกรรม ร้านเบเกอรี่ ห้องครัว และห้องซักรีด (แหล่งที่มีเครื่องสร้างความร้อนในร่ม)
- การก่อสร้าง โดยเฉพาะงานถนน งานหลังคา และงานกลางแจ้งอื่นๆ งาน
- สาธารณูปโภคไฟฟ้า (โดยเฉพาะห้องหม้อไอน้ำ)
- งานก่อสร้าง-งานมุงหลังคา บริการดับเพลิง
- โรงถลุงเหล็กและเหล็กกล้าและโรงหล่อ
- การจัดส่งทางไปรษณีย์และพัสดุ
- การผลิตโดยใช้แหล่งความร้อน เช่น เตาเผา (เช่น ผลิตภัณฑ์กระดาษหรือคอนกรีต)
- ประกอบกิจการบ่อน้ำมันและก๊าซ
- คลังสินค้า
สรุป
ค่าดัชนีความร้อน ส่งผลต่อความรู้สึกร้อน เย็น ของร่างกาย ค่าดัชนีความร้อนที่สูงก่อให้เกิดภาวะความเสี่ยงต่อชีวิต และอาการต่างๆ เช่น ตะคริว, เพลียแดด, Heat Stroke (ฮีทสโตรก) การตรวจวัดค่าดัชนีความร้อน ทำให้เราสามารถวางแผนการจัดการ หรือการดำเนินกิจกรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ